معرفی طرح ارتقاء آموزش قرآن پایه سوم ابتدایی

مهم‌ترین مأموریت و وظیفه وزارت آموزش و پرورش فراهم آوردن زمینه‌های لازم جهت دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت اسلامی برای آحاد جامعه است. آموزش قرآن کریم ، به منظور  انس و ارتباط دائمی و بهره‌مندی مادام‌العمر از آموزه‌های حیات بخش آن ، جایگاه ویژه‌ای در نظام تعلیم و تربیت اسلامی دارد.لطفابه ادامه مطلب مراجعه فرمائید.

مقدمه :  

     توجه جدی به تربیت قرآنی و نیز آموزش قرآن کریم در آموزش و پرورش ، همیشه و به‌ ویژه در سال‌های اخیر از تأکیدات و مطالبات مقام معظم رهبری از مسئولان وزارت آموزش و پرورش بوده است.  هم‌چنین با عنایت به بند هفتم اهداف کلی  وزارت آموزش و پرورش در دوره ابتدایی ( بخش اهداف اعتقادی )  مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، انتظار می‌رود دانش‌آموزان در پایان دوره ابتدایی بتوانند قرآن کریم را بخوانند. لازمه دستیابی به این هدف آن است که دانش‌آموزان حداقل در پایان پایه سوم ابتدایی توانایی روخوانی قرآن کریم را به دست آورده باشند. منظور از روخوانی، خواندن شمرده و آرام قرآن کریم است.

     با توجه به نکات فوق تهیه طرحی که بتواند با ارتقاء برنامه آموزش قرآن در پایه سوم ابتدایی، تمهیدات لازم را برای تحقق اولین و مهم‌ترین گام در آموزش قرآن یعنی توانایی روخوانی قرآن کریم فراهم آورد، ضروری است.

      امید است در پرتو عنایات الهی، مدیران و مسئولان ارشد سازمان آموزش و پرورش آن استان ، نهایت سعی و مساعدت خود را در اجرای کامل این طرح مبذول دارند.

تعریف طرح :

      طرح ارتقاء آموزش قرآن کریم در پایة سوم ابتدایی درصدد است که با اصلاح و تکمیل اهداف، محتوا و شیوة اجرای آموزش قرآن در پایه سوم ابتدایی، تقویت توانمندی و مهارت معلمان در آموزش قرآن و بهبود فرایند اجرای کامل برنامة آموزش قرآن در مدارس و نظارت مستمر بر آن، زمینة کسب مهارت روخوانی قرآن کریم را برای دانش‌آموزان فراهم آورد.

اهداف طرح :

      در این برنامه، مهم‌ترین هدف آموزش قرآن در پایه سوم ابتدایی ، توانایی روخوانی سوره‌ها و عبارات قرآنی کتاب درسی به روخوانی کل قرآن کریم ارتقاء می‌یابد وسایر اهداف جنبی مانند آشنایی با آموزه‌ها و پیام‌های قرآنی، قرائت زیبای برخی از سوره‌های کوتاه و ... نیز آموزش نماز، با اصلاحاتی، مناسب سازی خواهد شد.

گستره طرح : 

       این طرح درکلـیه کلاس‌های پایه سوم مدارس ابتدایی دولتی و غیردولتی سراسرکشور اجرا می‌شود.

زمان اجرا :

      این کتاب در سه فصل تالیف شده است که طبق زمان بندی زیر آموزش داده می شود که با توجه به توزیع جدید ساعات آموزش قرآن در این طرح، تنظیم جدول ساعات آموزش سایر دروس در پایه سوم ابتدایی با نظرخواهی از معلمان این پایه توسط مدیر مدرسه انجام خواهد شد.

       1- از تاریخ یک شنبه3/7/90تا ‌شنبه  30/7/90، هر هفته به مدت دو ساعت در زنگ اول یا دوم یکی از روزهای هفته، به آموزش روخوانی و روان خوانی عبارات اذان و اقامه و اذکار نماز بر اساس فصل اول کتاب درسی اختصاص دارد.

     2- از تاریخ یکشنبه 1/8/90تا سه شنبه 8/9/90، به مدت 33 جلسه 45 دقیقه‌ای در زنگ اول یا دوم هر روز هفته به آموزش روخوانی قرآن اختصاص می‌یابد.

   3- از تاریخ پنجشنبه 10/9/90تا پایان سال تحصیلی کلاس قرآن طی 3 جلسه در هفته ( یک روز در میان ) به صورت زیر برگزار می‌شود  :

     الف- یک جلسه 45 دقیقه‌ای در زنگ اول یکی از روزهای هفته به آموزش قرآن مطابق کتاب جدید درسی اختصاص می‌یابد.

     ب - دو جلسه 10 تا 15 دقیقه‌ای در زنگ اول دو روز دیگر هفته به تمرین خواندن از روی صفحات قرآن کریم و تمرین اذکار نماز اختصاص می‌یابد.

لوازم و امکانات مورد نیاز در مدارس مجری طرح

      1- کتاب درسی جدید آموزش قرآن پایه سوم ابتدایی برای کلیه دانش آموزان مناطق مجری طرح

      2- لوحه آموزش قرآن مربوط به بخش هایی از کتاب جدید درسی

      3-  نوار آموزش قرائت نماز

مسئولیت اجرای طرح در مدرسه

     مسئولیت اصلی نظارت  برحسن اجرای برنامه درسی آموزش قرآن در مدرسه بر عهده  مدیرآموزشگاه است.

مدیر مدرسه ضمن شرکت در جلسات توجیهی طرح ، زمینه شرکت کلیه آموزگاران پایه سوم درکارگاه های آموزشی و توجیهی ، تأمین لوازم مورد نیاز آموزش قرآن و نظارت بر حسن اجرای طرح و هم چنین تنظیم گزارش های لازم و ارسال آن به اداره متبوع را برعهده دارد .

یک نکته مهم

پس از برگزاری آموزش سی و سه روزه روخوانی قرآن مهم ترین نگرانی این است که اگر دانش آموزان انس دائمی با قرآن نداشته باشند امکان فراموشی مطالب زیاد خواهد بود بنا بر این اصلی ترین دغدغه و نگرانی معلمان، مدیران مدارس و اولیای دانش آموزان باید همین مسأله باشد.

در همین زمینه  ارائه ی 40 راهکار پیشنهادی برای ایجاد علاقه و تقویت مهارت دانش آموزان به خواندن روزانه قرآن کریم تقدیم می شود ؛ همکاران گرامی ضمن اضافه کردان سایر راهکارهای پیشنهادی نسبت به انجام توجیحات لازم اقدام فرمایند.

التماس دعا – رضا نباتی

مؤلف و کارشناس قرآن دفتر برنامه ریزی وتالیف کتب درسی

ارائه ی 40 راهکار پیشنهادی

برای ایجاد علاقه و تقویت مهارت دانش آموزان به خواندن روزانه قرآن کریم

1- از بچه ها بخواهید پیام قرآنی و برخی از آیات مشهور را در آیات درس یا مصحف شریف پیدا کنند.

2- آیه ها ی مشهور را با رنگ مشخص کنند (فسفری)

3- آیات مشهور را حفظ کنند.

4- آیه یا پیام قرآنی را مثل نوار صوتی بخوانند.

5- قرآن را به کلاس و مدرسه بیاورند و روزی یک صفحه از آن را بخوانند.

6- میثاق نامه ی تلاوت روزانه قرآن را تکمیل و امضا کنید و...

7- آیات و عبارات مشابه را در درس یا کتاب و یا مصحف شریف پیدا و با هم مقایسه کنید.

8- همه با هم روزی یک صفحه از قرآن را درکلاس درس یا مدرسه بخوانند.

9- درباره ی انس روزانه با قرآن برای دانش آموزان سخن بگویید.

10- از اشعار و جملات ادبی مناسبی برای تقویت انس دائمی آنان کمک بگیرید.

11- از احادیث مناسب برای ایجاد انگیزه استفاده کنید.

12- نوار یا سی‌دی قرائت آیات کتاب درسی یا قاریان ممتاز را به بچه‌ها بدهید.

13- آنان را تشویق کنید تا در منزل تمرین کنند تا مثل نوار صوتی بخوانند

14- آنان را تشویق کنید تا با سنج زمان, سرعت تلاوت خود را در کلاس و منزل افزایش دهند.

15- بین آنان رقابت ایحاد کنیدتا یک جمله را با یک نفس و صوت زیبا بخوانند.

16- برای داوری در رقابت های کلاسی از دانش آموزان استفاده کنید.

17- مسابقات قرائت و حفظ مدرسه و منطقه را به روخوانی کل قرآن برای پایه های اول, دوم و سوم ابتدایی و روان‌خوانی کل قرآن برای کلاس های چهارم و پنجم ابتدایی تبدیل کنید.

18- ارائه ی دفترچه ی قرائت روزانه برای تیک زدن تلاوت روزانه درجداول مربوطه

19- برگزاری تلاوت یک صفحه از مصحف درنمازخانه ی مدرسه در بین نماز ظهر و عصر ( مانند طرح تلاوت نور مساجد )

20- استفاده از هر موقعیت مناسب برای ارائه معارف و آموزه های قرآنی

21- احساس بچه‌ها را درباره ی تلاوت روزانه قرآن موضوع  انشاء یا مسابقه در مدرسه و منطقه قرار دهید.

22- درجلسات آموزش خانواده با توجه به مقدمه ی هر یک ازکتب درسی آموزش قرآن به توجیه ایشان بپردازید.

23- بچه‌ها به فهم لغات و ترجمه ی آن و یافتن هم‌خانواده ی کلمات عادت دهید.

24- احادیث و داستان‌هایی درباره ی اهمیت و فواید انس دائمی با قرآن کریم برای دانش آموزان بیان کنید.

25- لطیفه‌ها و سرگرمی‌هایی درباره انس روزانه ارائه دهید.

26 در قالب ویژه نامه به ارائه رهنمودهای لازم برای دانش آموزان و اولیای آنان بپردازید.

27- از قاریان مشهور برای مراسم انس با قرآن درمدرسه, کلاس وحتی مراسم صبحگاه دعوت کنید

28- آداب ظاهری و باطنی تلاوت قرآن را به تدریج به دانش آموزان آموزش دهید.

29- برخی از آثار و اسرار تلاوت قرآن را به زبان کوتاه برای دانش آموزان بیان کنید.

30- فضائل تلاوت برخی از سوره‌ها و آیات را به زبان ساده برای آنان شرح دهید.

31 عواقب و هشدارهای سبک‌شمردن قرآن را گوشزد کنید

32- وظایف هر یک از شهروندان مسلمان درباره ی انتظارات قرآن را بیان کنید.

33 معلم باتوجه به تفاوت های فردی تکالیف خاص بدهد. مانند : حفظ, قرائت, داستان گویی

34- مدیر ومعلمان به فضاسازی قرآنی درمدرسه وکلاس ها اقدام نمایند. مانند: دیوار نویسی, پارچه نویسی, تراکت و...

35- با تلاوت روزانه ی قرآن کریم در مدرسه وکلاس نقش الگویی ارائه کنید.

36- احوال پیامبر, ائمه و بزرگان دینی درباره ی انس روزانه با قرآن را برای بچه بیان کنید

37- دارالقرآن های شهر را  به دانش آموزان معرفی کند.

38- قرآن کامل برای دانش آموزان تهیه و آنان را به خواندن روزانه ی آن تشویق کنید.

39- با توجه به تفاوت های فردی و علاقه ی دانش آموزان آن ها را تشویق به حضور در کلاس های قرانی و مذهبی نمایید.

40- به جایگاه قرآن کریم درحوزه های علمی و تربیتی ( تربیت قرآنی ) و سایر دروس مانند علوم تجربی، ریاضی ، جغرافی، تاریخ و ... توجه کنید.